طراحی داخلی

چهار شنبه 11 مهر 1397 ساعت 1:28

طراحی داخلی

هر خانه‌ای به جز نقشه، مصالح و تاسیسات به فضاسازی و طراحی داخلی نیاز دارد از این رو طراحی فضای داخلی منزل کمک می‌کند از حداقل فضا بهترین بهره را ببریم، آرامش بیشتری از فضای خانه دریافت کنیم و با کمک رنگ‌های مختلف فضاسازی کنیم. می‌گویند هنر طراحی دکوراسیون از زمان مصریان باستان دیده شده است و حالا به عنوان یک رشته تخصصی به اوج خود رسیده است.طراحی به شکل کلی دارای اصول اولیه‌ای است. به‌طور مثال توصیه می‌شود در فضاهای کوچک با نور کم از رنگ‌های روشن و حداقل اثاث استفاده شود. یا معمولا استفاده از لوازم چوبی در خانه‌هایی که در مناطق جنگلی است، احساس هماهنگی بیشتری با محیط به ساکنان خانه منتقل می‌کند. هرچند که رویکردهای تازه‌ای در دکوراسیون داخلی ایجاد شده است و شیوه‌های مدرن و خلاقانه همانطور که معماری را متحول کرده در عرصه دکوراسیون داخلی نیز بسیار تغییر کرده است. می توان با کمک گرفتن از طراح دکوراسیون داخلی فضای خانه، محل کار یا ... را به طور ایده آل طراحی نمود. زیرا:طراح متخصص به دلیل دیدگاه تربیت شده اش با نگاهی متفاوت به اشیا و روابط آنها می نگرد و با بهره گیری از اصولی که می داند، از روابط بین این اشیا در جهت کاربری بهتر و آسایش کاربر استفاده می کند.
در طراحی هر فضا همواره اصول علمی و زیبایی شناسی بسیاری رعایت می شوند. این قواعد بسته به نوع فضا و ساختار آن متفاوتند. به عنوان مثال برخی از اصولی که در طراحی فضای داخلی یک آپارتمان مسکونی رعایت می شوند در طراحی فضای یک دفتر اداری به کار نمی روند. از این رو هر چند دانستن این اصول برای فردی غیرمتخصص دشوار و غیرضروری است، اما آگاهی از نکاتی کلی که میتوانند فرد را در آرایش محل زندگی خود یاری دهند، خالی از لطف نیست. با استفاده از این نکات ضمن رعایت اصول اولیه در چیدمان، سلیقه شخصی مان را نیز می توانیم به کار گیریم.

آشنایی با عناصر بصری

در طراحی ابزاری وجود دارد که به طراح کمک می کند تا به وسیله آن، آنچه در ذهن دارد را بیان کند. این ابزار، عناصر بصری هستند. از نقطه، خط و شکل گرفته تا رنگ، بافت و حرکت همگی از جمله عناصر بصری اند. در اینجا می خواهیم با بعضی از این عناصر و برخی قواعد که برگرفته از کاربرد این عناصر در طراحی داخلی هستند، آشنا شویم.

شکل

نقطه ها، خط را تشکیل می دهند و خط شاخص شکل است. به بیان بهتر خط بیرونی یک شیء یا محیط آن را شکل گویند. در طراحی سه شکل اصلی وجود دارد. مربع، دایره و مثلث متساوی الاضلاع. هر یک از این سه شکل دارای ویژگی هایی مخصوص به خودند و به هر یک از آنها حالت و خصوصیاتی نسبت داده شده است که یا به علت شکل ذاتی آنها بوده، یا به علت واکنش دستگاه فیزیولوژیکی روانی انسان ها یا به دلیل تعابیر خاص فرهنگی. مثلاً به مربع حالت بی حرکتی، صداقت، صراحت و مفهوم تفکر نسبت داده شده و دایره بی انتهایی، گرما و محفوظ بودن را تداعی می کند.
با ترکیب انواع این سه شکل اصلی می توان تصویر کلیه شکل های ممکن در ذهن بشر یا اشکال موجود در طبیعت را ساخت. در طراحی فضای منزل خود می توان با استفاده از احجام و تصاویر گوناگون که اشکالی متفاوت و متناسب با دیگر اشیا و وسایل دارند، تنوع و هماهنگی ایجاد کرد.

 فضا

 در اینجا فضا محدوده ای است که در دسترس کاربران قرار گرفته. در طراحی داخلی، استفاده موثر از فضا و ارتباط آن با محیط بسیار مهم است. همچنین ارتباط بین انسان با فضاهای داخلی یکی از فاکتورهای برجسته طراحی است که به کمک دانش «ارگونومی» (Ergonomy) و یکی از ابزارهای آن یعنی «اندام سنجی» (Anthropometry) میسر است. در طراحی داخلی می بایست رابطه درست انسان با فضا تعریف شود و ابعاد بدن انسان برای رعایت حدود دسترسی و کاربری آسان مدنظر قرار گیرد.
 فرم

 بسیاری مفهوم فرم (Form) را با شکل (Shape) اشتباه می گیرند. منظور از فرم توده فیزیکی یک شیء است که سه بعدی بوده و وزن دارد. فرم معمولاً به پوسته بیرونی بنا نسبت داده می شود، در حالی که فضای داخلی هم فرم خاص خود را تشکیل می دهد. فرم فضای داخلی تابعی از عوامل مختلف است. دسترسی ها و سیر کلاسیون مهمترین این عواملند.
 بافت

 بافت مشخصه ای از یک شیء است که با لمس کردن یا دیدن حس می شود. بافت می تواند نرم یا خشن، مسطح یا برجسته، زبر یا مخملین باشد. در طراحی داخلی پوسته ها و سطوح فضایی، بافت معمولاً بسته به عملکرد فضا تغییر می کند.

 رنگ

 رنگ خاصیت بصری فرم است. در واقع عنصر فرم از طریق رنگ معنا می یابد. همچنین رنگ نشان دهنده خصلت های روانی و روحیات افراد است. به کمک آن به آسانی می توان شرایط ذهنی مناسب را برای فضاهای مختلف به وجود آورد. مثلای رنگ های مناسب اتاق خواب، رنگ های ملایم و سردی هستند که انتقال آرامش را دربردارند.

 رنگ های آکسان: رنگ های تند و درخشانی که برای زنده کردن و انرژی بخشیدن به یک مجموعه رنگی به آن اضافه می شوند، مانند رنگ صورتی تند چند کوسن و یک جفت شمع در یک اتاق نشیمن که با خانواده رنگ کرم رنگ آمیزی شده است.
رنگ زمینه: رنگ زمینه رنگی است که در بزرگ ترین سطوح و به بیشترین میزان در یک فضا مورد استفاده قرار گرفته است مانند رنگ دیوارهای یک اتاق. رنگ زمینه، اغلب به عنوان پس زمینه ای برای سایر رنگ های به کار رفته در اتاق مورد استفاده قرار می گیرد و سایر رنگ ها مانند رنگ های آکسان یا متضاد را در خود جای می دهد.

رنگ های متضاد: این رنگ ها در کنار هم تاثیری چشمگیر بر بیننده باقی می گذارند چنان که حتی پس از بستن چشم ها این تاثیر تا مدت کوتاهی در ذهن بیننده باقی می ماند.

رنگ های سرد: این رنگ ها حاوی مقدار زیادی رنگ آبی هستند، به عنوان مثال خاکستری هایی که شامل مقداری رنگ آبی باشند احساس سردی و سرما را در شما ایجاد می کنند در حالی که خاکستری حاوی قرمز یا بنفش قرمز حس گرما را در بیننده القا می کنند و ویژگی دیگری خواهند داشت.

رنگ های مکمل: این رنگ ها که در چرخه رنگ در برابر یکدیگر قرار دارند در کنار هم نمایی چشمگیر و متعادل می آفرینند. این رنگ ها هرگز از یک خانواده نیستند و حداکثر تفاوت را با یکدیگر دارند. به عنوان مثال می توان چند کوسن نارنجی تند را در زمینه ای از رنگ آبی نمونه بارزی از این ترکیب در نظر گرفت.

رنگ های غالب: رنگ غالب همیشه رنگی که در بزرگترین سطوح و به بیشترین میزان در مجموعه ای به کار رفته ، نیست بلکه رنگی است که بیش از بقیه رنگ ها نظر را به خود جلب می کند.

یک خانواده رنگی: شامل مجموعه ای از رنگ ها می شود که به نوعی با یکدیگر مرتبط هستند برای مثال خانواده آبی شامل مجموعه ای از رنگ های آبی است که از یک سو با آبی سبزها شروع می شود و از سوی دیگر به رنگ های آبی بنفش ختم می شود. خانواده قهوه ای از رنگ قهوه ای و قهوه ای خاکستری تا پرده های نارنجی و قرمز را شامل می شود.
رنگ های گرم: این رنگ ها محتوی مقدار قابل ملاحظه ای قرمز هستند. حتی برخی از آبی ها نیز ممکن است به واسطه وجود مقداری قرمز در آنها در این مجموعه جای بگیرند.

رنگ های هم پرده: اینها رنگ هایی هستند مانند رنگ زرد پررنگ و آبی پررنگ ، این رنگ ها لزوماً از یک خانواده نیستند بلکه هر دو دارای میزان مساوی از رنگ قرمز یا آبی هستند و هیچ یک بر دیگری غلبه نمی یابند

.
 نور

 نور وسیله دیدن و از مهمترین عواملی است که برای تعریف یک فضا به کار می رود. بدون نور، نه فرم معنی پیدا می کند و نه رنگ و بافت را می توان احساس کرد. نور جلوه ای دیگر به فضا و اشیا و ریتم خلاقانه ای به آنها می بخشد. همچنین بعد و حرکت را به ما نشان می دهد. به طور مثال، در فضای یک خانه، غذاخوری باید نور ملایم و گرمی داشته باشد یا برای حمام، منابع نوری کم ولتاژ استفاده شوند.

 حجم

 انتخاب درست حجم و محل قرارگیری آن می تواند فضای مورد نظر ما را پدید آورد و انتخاب نادرست حجم و مکانش می تواند به آرایش کل فضا لطمه بزند. از این رو استفاده از احجام در چیدمان فضای داخلی خانه حائز اهمیت است.

در بررسی معماری سنتی ایران همواره به ایجاد فضاهای پر و خالی با کمک احجام معماری برمی خوریم. مقرنس ها و گوشواره ها نمونه ای از این احجام هستند که بعد منفی دارند. به طور کلی در معماری ایرانی، گچبری ها، پدید آوردن همین فضاهای مثبت و منفی، بازی با رنگ، آینه کاری ها و بهره گیری از نقوش و طرح های منظم هندسی بخشی از آرایش فضای داخلی بسیاری از مکان ها از جمله خانه ها را تشکیل می داده اند که نمونه های آن در شهرهایی چون کاشان، اصفهان و شیراز فراوانند. اما در معماری امروز ایران که مساحت خانه ها به حداقل کاهش یافته مسلماً نمی توان از بسیاری از این شیوه های تزئینی استفاده کرد. اما به عنوان مثال با ایجاد یک گچبری ساده و فکر شده، قرار دادن سنگ های طبیعی در دیوارها، قاب بندی و تزئین آینه های موجود در خانه و از این قبیل می توان ضمن حفظ این شیوه ها و نمایش نمادین آنها بر زیبایی فضا هم افزود.
استفاده از تابلوهای نقاشی یا پوسترهای مناسب با قاب های هماهنگ با رنگ دیوارها و پس زمینه تصویر، مجسمه های دیواری یا چراغ های دیواری زیبا با نور ملایم تا جایی که تناسب مثبت و منفی فضا از بین نرود، می توانند در چیدمان خانه ما را یاری دهند. از بسیاری جزئیات نیز می توان بیشترین بهره را برد و به غنی تر شدن فضا کمک کرد. سایر جزئیات معماری یک اتاق، همچون قاب پنجره ها، گچبری های روی سقف و دیوار یا قاب شومینه، به دیوارها بعد و هویت می بخشند و جدا از جنبه کاربردی بر نمای ظاهری اتاق نیز می افزایند.
استفاده از این گونه اصول و نکات که اشاره ای کوتاه به آنها شد در آرایش مکان زندگی ما بی شک مفید خواهد بود و ما را با دیدگاهی بهتر در آراستن محیط زندگی مان با توجه به علایق و توانایی هایمان یاری خواهد داد.